مدیریت و تهویه مرغداری
مديريت پرورش جوجه بوقلمون
نگهداري بوقلمون در سنين جوجگي، يكي از مشكلترين مراحل پرورش بوقلمون است . بوقلمون هاي جوان نيز در مقابل عوامل بيماري زا كاملا حساسند از اينرو بايد توجه فراواني به آنها مبذول داشت . امروزه در اغلب كشورها بوقلمون را بصورت تجارتي و به تعداد زيادي نگه داري ميكنند وتعداد معدودي از شركتهاي اصلاح نژادي ، سويه هاي تجارتي مخصوص به خود را ارائه ميدهند كه از ضريب تبديل و قدرت رشد بسيار بهتري نسبت به ديگر نژادها برخوردارند .
در طريقه پرورش به صورت صنعتي، بايد با تحت نظر گرفتن شرايط محيطي تمامي نيازهاي بوقلمون را در نظر گرفت تا با تنظيم حرارت ، تهويه ، بهداشت و بالاخره جايگاه حداكثر نتيجه مطلوب حائز شود .
حرارت : حرارت در هفته هاي مختلف بايد به قرار زير باشد :
اواخر هفته اول 32 درجه – اواخر هفته دوم 29 درجه – اواخر هفته سوم 26 درجه – در اواخر هفته چهارم 24 درجه ( در تمام اين مدت حرارت سالن نبايد از 24 درجه سانتي گراد كمتر گردد ) اواخر هفته پنجم 21 درجه و اواخر هفته ششم 18 درجه سانتي گراد .
در روزهاي اول جوجه ها نبايد از منبع حرارتي دور شوند چون ممكن است سرما بخورند . اگر از دستگاه مادر مصنوعي استفاده ميشود بايد دور دستگاه مادر حصاري كشيد تا از آن دور نشوند و يا اگر از هيتر استفاده ميشود بايد تمامي سالن حرارت يكنواخت و مناسب ( 32 درجه سانتي گراد ) داشته باشد .
تهويه و رطوبت: براي رشد معمولي جوجه بوقلمون هواي تازه و تميز ضرورت دارد . به وسيله استفاده از پنجره هاي تهويه اي و همچنين هواكشهاي برقي ميتوان تهويه را كنترل كرده كه البته تهويه نبايد سبب سرد شدن سالن گردد . هنگام ورود به سالن ميتوان وضعيت تهويه را بخوبي تشخيص داد ، زيرا وجود هرگونه بوي نامناسب دليل عدم و نقص تهويه است . تهويه نامناسب از طرفي سبب كم كردن رطوبت ميشود ، وجود رطوبت در داخل سالن نيز يكي از نشانه هاي نقص تهويه است . سالن نگهداري جوجه ها هميشه بايد خشك نگهداري شود و اگر خشكي هوا بيش از حد لازم باشد رشد پرها كم شده و وضعيت پرها نامناسب ميگردد .
بهداشت و بهسازي: جلوگيري و پيش گيري از بيماري مستلزم رعايت اصول بهسازي و بهداشت است . از اينرو بايد لانه و همچنين وسائل را قبل از ورود و پايان هر دوره به خوبي شست و ضد عفوني نمود .
فضاي لازم : فضايي كه بايد در اختيار جوجه بوقلمون باشد : در هفته اول 30 جوجه در هر متر مربع ، در هفته 2~4 تعداد 20 جوجه ، در هفته 5 ~6 تعداد 10 جوجه ، در هفته 7 ~8 تعداد 8 جوجه ، در هفته 9~ 12 تعداد 5 عدد و در هفته 13 ~20 تعداد 2~3 بوقلمون در هر متر مربع.
وسائل نگهداري جوجه بوقلمون : وسائلي كه براي پرورش و نگهداري جوجه بوقلمون به كار ميرود تقريبا كاملا شبيه به ان چيزي است كه در پرورش جوجه هاي مرغ به كار ميرود .
استفاده از نور براي پرورش بوقلمون : در 48 ساعت اول بايد در تمام مدت شبانه روز از روشنايي در سالن نگهداري جوجه بوقلمونها استفاده كرد . بعد از اينكه جوجه بوقلمون ها به خوردن و آشاميدن عادت كردند بايد به مرور نور را كم كرد به طوري كه در سن 2 هفتگي به حداقل مقدار روشنايي رساند . معمولا مقدار 13- 14 ساعت نور در شبانه روز براي بوقلمون ها از سن 2 هفتگي به بعد كافي است . شدت نور نيز مهم است معمولا در 48 ساعت اول بايد از نور شديد تر و سپس از نور ضعيف تر استفاده نمود . طبق ازمايشي كه در انگليس انجام شده ، نور قرمز و سبز هر دو اثر خوبي از نظر رشد نسبت به نور سفيد در بوقلمونها دارند . ولي وقتي كه شدت انوار مذكور به اندازه شدت نور سفيد است اختلافي از نظر ميزان رشد در بوقلمون ها ديده نشده است ، از اينرو به نظر ميرسد مسئله شدت نور مهمتر از رنگ آن است . بوقلمونها نيز مانند مرغها در نور آبي قادر به ديدن نيستند از اينرو هنگام گرفتن آنها ميتوان از نور آبي استفتده كرد . به هر حال استفاده از نور ، به مدت 24 ساعت اثر بدي بر بوقلمون دارد . طرز استفاده كردن از نور در پرورش بوقلمونها بستگي به نژاد و طرز نگهداري و بالاخره سن فرستادن آنها به كشتارگاه دارد ولي از نظر راهنمايي از نور ميتوان به طريقه زير استفتده كرد:0~6 هفتگي : در 48 ساعت اول به طور دائمي از نور استفاده ميشود ،سپس ميزان روشنايي را به مرور به 14 الي 18 ساعت ميرسانند (كم كردن نور بايد به طور آهسته وتدريجي صورت گيرد ) .6~22 هفتگي : از 14 ساعت نور باشدت كم استفاده ميشود .22~30 هفتگي : مدت روشنايي روز را به 10~12 ساعت ميرسانند .
پرورش جوجه بوقلمونها : براي نگهداري جوجه بوقلمون بايد عمليات زير انجام داد :
قبل از ورود جوجه ها بايد تمام وسائل نگهداري لانه را شستشو و ضد عفوني كرد و سپس وسائل را بدقت چيد ماشين مادر را گرم و يا هيتر را روشن كرد و تهويه را در وضع مناسبي قرار داد. از ريختن جوجه ها تعداد بيش از حد استاندارد در متر مربع بايد خودداري كرد
محاسبه تعداد هواکش تهویه حداقلی و اینلت
اساس تهويه حداقلي بر حفظ كيفيت هوا يعني نسبت اكسيژن و دي اكسيد كربن آن است. تهويه حداقلي در مرحله اول به تايمر وصل است و با آن تنظيم مي شود و در مرحله دوم با ترموستات كار مي كند نه با تايمر. در تهويه، فشار منفي خيلي مهم است كه باعث می شود هواي بيرون با فشار کافی به تاج سالن برسد و در برخورد با هواي طرف مقابل ، به كف سالن ريز ش كند . بهترين هواكش ها براي تهويه حداقي 90 سانتي است. میزان ورودي ها: حداقل ميزان باز بودن ورودي ها 5 – 5/2 سانتي متر است كه با كمك موتور نصب شده در ديوار جانبي سالن تنظيم مي شود. توصيه نمي شود از كابل براي هماهنگ كردن ميزان باز بودن ورودي ها استفاده شود. در اين مورد ميله هاي استيلي 8 ميلي متري كه انعطاف كابل را ندارد توصيه مي شود تا همه دريچه ها به يك اندازه باز و بسته شوند.
ورودي ها در فاصله 40 الی 55 سانتیمتری از انتهاي سقف و بر اساس شیب سالن روي ديوارهاي جانبي نصب مي شوند و پشت آن ها دارای توری محافظ ورود پرندگان وحشی به داخل سالن باشد. همچنین دریچه های اینلت باید دارای بادشکن (کاور اینلت)باشند. مساحت باد شكن باید حداقل 30 درصد بيشتر از مساحت ورودي ها باشد.
تهویه حداقلی:
براي هواکش ها تايمر سيکل زماني تعريف مي شود بطوريکه با کاهش کيفيت هوا زمان روشن بودن هواکش ها را افزايش مي دهيم. حداقل سيکل زماني بهينه 5 دقيقه است و اين سيکل نبايد بالاتر از 10 دقيقه باشد. در يک سيکل زماني 10 دقيقه ي ؛ حداقل 2 دقيقه روشن و 8 دقيقه خاموش و در سيکل زماني 5 دقيقه ي حداقل 1 دقيقه روشن و 4 دقيقه خاموش. وقتي که کيفيت هوا رو به خرابي مي گذارد، سيکل زماني را بايد براي روشن نگهداشتن بيشتر هواکش ها تنظيم نمود. زماني که پرنده به سن 35 روزگي مي¬رسند، هواکش ها بايد حداقل تا 25% از هر سيکل روشن نگه داشته شوند. در پرندگان بزرگ، هواکش ها بايد براي حداقل 30% از سيکل زماني روشن نگه داشته شوند. کل زمان هر سيکل نبايد تغيير نمايد. اين روند تا جاي ادامه مي يابد که درجه حرارت سالن به حدي افزايش مي يابد که اگر هواکش ها ي با دور ثابت در همه سيکل زماني کار کند و يا هواکش ها با دور متغيير با حداکثر سرعت کار کنند، نتوانند درجه حرارت سالن را به نقطه مورد نظر کاهش دهند.
فشار منفي و دريچه اينلت ها بايد طوري تنظيم شوند که هواي ورودي ابتدا به سمت سقف رفته و ضمن ترکيب با هواي گرم و همچنين کاهش رطوبت آن روي جوجه ها پايين بيايد. اينلت ها بايد حداقل به اندازه 5 سانتي متر باز شوند. هنگام روشن بودن فن ها در سالن حرکت کنيد. در صورتي که وزش جريان هوا را احساس نمي کنيد بدين معني است که بسته بودن سالن مناسب بوده و اينلت ها به طور صحيح جهت تهويه حداقلی تنظيم شده اند. در تهويه حداقلي کارکرد فن ها متاثر از دماي سالن نمي باشد. هيترها بايد در تهويه حداقلی به وظيفه خود ادامه بدهند حتي اگر فن ها نيز روشن باشند. معمولا هيترها طوري تنطيم مي شوند که در صورت کاهش حتي ناچيز دما فعال شوند. ازآنجا که در اين زمان معمولا تامين دماي مناسب مهمتر مي باشد مي توان فن ها را طوري تنطيم کرد که زماني روشن شوند که دماي هوا 1-1/5 درجه سانتيگراد افزايش يابد.